ریزش مو در زنان، شناخت دلایل و درمان آن

دسته بندی: سلامت فردی
1 ژوئن 2022
عکس

فارغ از دلایل ریزش مو، که در مردان و زنان مشترک است، علت ریزش مو در زنان شامل موارد بیشتری نیز می‌شود. این دلایل عموما مرتبط با تاثیر جنسیت بر عملکرد ارگان‌هایی است که بر سلامت مو موثرند. همچنین ترشحات هورمونی نیز تحت تاثیر جنسیت است. تفاوت تناسبات هورمونی در زنان و مردان، خود عامل موثری بر سلامت موها است.

دلایلی که باعث ریزش مو در بانوان می‌شوند، هر یک در مرحله‌ای از چرخه حیات مو تاثیر منفی می‌گذارند. از این رو لازم است پیش از شرح علل ریزش و راهکارهای توقف آن‌ها، با چرخه‌ی حیات مو آشنا شوید.

چرخه حیات مو چیست؟

هر یک از تارهای مو، به طور مجزا و مانند یک موجود زنده کامل، دارای چرخه حیات یکسان اما مستقلند. این چرخه شامل چهار مرحله‌ی: رویش، رشد، استراحت، ریزش است و هر یک از این مراحل دارای روند ویژه‌ای است. پیش از ادامه مطلب، بهتر است بدانید که این چرخه حیات برای موهایی مانند مژه و ابرو نیز صادق است. تنها تفاوت میان حیات مژه و ابرو با موهای سر، طول مدت دو مرحله نخست، یعنی رویش و رشد است. در ادامه به شرح هر یک از این مراحل خواهیم پرداخت.

  1. مرحله رویش مو: در این مرحله که بخش نخستین آناژن است، ریشه در زیر پوست تشکیل می‌شود و ساقه شروع به روییدن می‌کند.

  2. مرحله رشد مو: رشد، قسمت دوم و پایانی مرحله آناژن است. در این مرحله ساقه مو از طریق ریشه تغذیه شده و شروع به رشد می‌کند. مرحله آناژن (مجموع رویش و رشد)، طولانی‌ترین دوره‌ی چرخه حیات مو است که بین دو تا هشت سال طول می‌کشد. در حالت طبیعی، همواره 80 تا 90 درصد موها در مرحله آناژن قرار دارند.

  3. مرحله گذار یا استراحت مو: این مرحله از حیات مو، با عنوان مرحله کاتاژن شناخته می‌شود. در کاتاژن موها نازک و ارتباط ساقه با ریشه قطع می‌شود و غالبا بین 2 تا 3 هفته زمان می‌برد.

  4. مرحله ریزش مو: مرحله پایانی حیات مو تلوژن نامیده می‌شود که بین 2 تا 4 ماه طول می‌کشد. ریزش طبیعی مو در این برهه اتفاق می‌افتد، مو به مرور از پوست سر خارج شده و در پایان می‌ریزد.

    همانگونه که متوجه شدید، ریختن موها بخشی از مرحله حیات آن‌ها است و برای رشد موهای جدید ضروری است. در این فاز، روزانه به طور میانگین 100 تا 150 تار مو از بستر پوست جدا می‌شوند و می‌ریزند. این میزان ریزش نه تنها مشکل‌ساز نیست، بلکه برای حفظ زیبایی و سلامت موها لازم است. آنچه که به عنوان ریزش مو شناخته می‌شود، ریزش بیش از این مقدار است.

    اکنون که چرخه حیات مو مشخص شد، باید به عوامل ریزش مو در زنان بردازیم. این عوامل ممکن است پس از جنسیت، تحت تاثیر سن، سبک زندگی و موارد دیگری نیز قرار گیرند. در ادامه به هر یک از این عوامل و راه حل درمان آن‌ها خواهیم پرداخت.

اختلالات هورمونی در دوران قاعدگی و ریزش مو در زنان

از مهم‌ترین عواملی که موجب ریزش مو در بانوان می‌شود، ابتلای آن‌ها به اختلالات هورمونی است. این اختلالات در بسیاری موارد همزمان با دوران قاعدگی بروز پیدا می‌کنند. کاهش سطح استروژن، که بروز آن حین پریودی بسیار محتمل است، می‌تواند منجر به ریزش مو شود. این عامل در مرحله آناژن و کاتاژن تاثیر می‌گذارد.

راه حل پیشگیری از ریزش مو در پریود

این عامل قابل درمان نیست؛ اما قابل پیشگیری است. نمی‌توان تغییرات دوران قاعدگی را متوقف کرد، اما با انجام اقداماتی قبل از شروع پریود، کاهش عوارض آن ممکن است. رژیم‌غذایی حاوی سبزیجات و فیبر، ورزش منظم، حفظ آب بدن در طول روز و خواب کافی از مهم‌ترین راهکارها هستند. این سری مراقبت‌ها هم تحمل دوره پریود را آسان‌تر می‌کند، هم عوارض آن را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.

ریزش مو بر اثر یائسگی

با شروع یائسگی، سطح استروژن کاهش بسیاری و یکباره‌ای پیدا می‌کند، افت میزان این هورمون عوارض متعددی به همراه دارد. از مهم‌ترین عوارض آن، ریزش ناگهانی موها است. از هیمن روست که بسیاری از بانوان با افزایش سن و شروع دوران یائسگی دچار ریزش مو می‌شوند. یائسگی نیز مانند قاعدگی، در مراحل آناژن و کاتاژن اثر می‌گذارد.

راه حل درمان ریزش مو بر اثر یائسگی

مهم‌ترین راه برای یشگیری از این عامل، حفظ سبک زندگی سالم مبتنی بر تغذیه و استراحت صحیح و تحرک کافی است. در صورتی که به ریزش مو در دوران یائسگی دچار شوید، بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص غدد است. با استفاده از مکمل‌ها و داروها، تعادل هورمونی تا حد زیادی به بدن باز می‌گردد و ریزش مو متوقف می‌شود.

ریزش مو در اثر بارداری

تفکر عمومی بر آن است که خانم‌ها در دور بارداری دچار ریزش مو می‌شوند؛ اما این تصور غلط است. برعکس، در دوران بارداری سطح هورمون‌ها به حداکثر میزان ممکن افزایش می‌یابند و از ریزش موها جلو گیری می‌کنند. آنچه در دوران بارداری موجب ریزش مو در زنان می‌شود، بی توجهی به وضعیت سلامت و تغذیه فرد باردار است. با توجه به شرایط ویژه‌ی بانوان در دوران بارداری، کمبود پروتئین، ویتامین و آهن، آن‌ها را بیش از دیگران تحت تاثیر قرار می‌دهد. از نتایج این اثرپذیری ریزش بیش از حد موها است و عمده تاثیر این عامل در مرحله آناژن است.

از ریزش مو در دوران بارداری چگونه جلوگیری کنیم؟

ثابت بودن برنامه‌ی غذایی زنان باردار پیش از بارداری و پس از آن، برای سلامتی آن‌ها خطرناک است. از عوارض اولیه این خطر، ریزش موها است. بهتر است برای بارداری، رژیم‌غذایی را تحت نظر پزشک متخصص و متناسب با نیازهای دوران بارداری برنامه‌ریزی کنید. در صورتی که به پزشک متخخصص مراجعه نمی‌کنید، مصرف قندهای ساده را در دوران بارداری تا حد ممکن کم کنید. همچنین مصرف موادغذایی حاوی پتاسیم (مانند موز و مغزها) و فیبر (مانند سبزیجات) را در دوره‌ی بارداری افزایش دهید.

ریزش مو در دوران شیردهی

پس از زایمان، سطح هورمون‌ها به حالت طبیعی باز می‌گردند. این بازگشت باعث ریزش موهایی می‌شود که در اثر افزایش سطح هورمون‌ها، ریزش آن‌ها به تعویق افتاده بود. همچنین در دوران شیردهی بدن بانوان دارای شرایط حساسی است و بدن وظیفه‌ی تامین نیازهای مادر و نوزاد را دارد. شیردهی هم عمده‌ی تاثیرات خود بر ریزش موها را در مرحله آناژن می‌گذارد.

برای ریزش مو در دوران شیردهی چه راهکاری وجود دارد؟

ریزش هورمونی مو، دو سال پس از تولد نوزاد به صورت خودکار رفع و موها به حالت طبیعی باز می‌گردند. البته سبک زندگی سالم می تواند این روند را تسریع کند. اما در مورد عامل دیگر، یعنی شرایط ویژه‌ی جسمی، بهتر است تغذیه‌ی مادر اصولی باشد و مورد ریزبینی قرار بگیرد. در این مورد نیز بهترین راه مراجعه به پزشک متخصص و گرفتن رژیم‌غذایی متناسب با شرایط بدنی مادر است.

ریزش مو در اثر مصرف برخی داروها

عملکرد برخی داروها به گونه‌ای است که با مصرف آن‌ها، عوارض گوناگونی من جمله ریزش مو در بدن ظاهر می‌شود. از میان این داروها، برخی از آن‌ها مختص بانوان است و مسبب ریزش مو در زنان می‌شود. دو مورد از مهم ترین نمونه‌های این داروها، داروهای آندروژن (داروهای ضد بارداری) و داروهای رقیق‌کننده خون است. این داروها در مرحله کاتاژن و تلوژن اثرگذارند و باعث ریزش پیش از موعد و کاهش تراکم موها می‌شوند .

آیا راهی برای کنترل ریزش مو در اثر مصرف دارو وجود دارد؟

در مورد داروهای آندروژن باید توجه داشته باشید که بهترین راه مصرف نکردن آن‌ها است. شما می‌توانید با استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری، از میزان مصرف این داروها در بسیاری موارد جلوگیری کنید. در صورتی اجبار به استفاده از این داروها، میان هر بار مصرف داروهای پیشگیری باید حداقل 6 ماه فاصله باشد. استفاده از داروهای ضد بارداری نیز بیش از یک دوره در سال می تواند خطر آفرین باشد.

در مورد داروهای ضدانعقاد، بهترین راه جایگزین کردن آن‌ها با مواد طبیعی رقیق‌کننده خون مانند آب انار و زرشک است. در صورت لزوم استفاده، به هیچ وجه خودسرانه دارو مصرف نکنید و حتما با تجویز پزشک نسبت به آن اقدام کنید.

ابتلا به بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک

در بدن هر فرد، هورمون‌های مردانه و زنانه وجود دارند، تفاوت موجود در جنسیت‌های مختلف، میزان این هورمون‌ها است. در بدن زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، هورمون‌های مردانه، یعنی آندروژن‌ها، بیش از حد طبیعی ترشح می‌شوند. این بیماری خود را با رشد موهای ضخیم در بالای لب و روی صورت نشان می‌دهد. ابتلا به این سندروم، ضخامت و میزان موهای زائد را افزایش می‌دهد و موهای سر را نازک و دچار ریزش می‌کند.

جلوگیری از ریزش مو در اثر سندروم تخمدان پلی کیستیک

با درمان خود بیماری، به مرور زمان عوارض آن نیز از بین می‌روند. کافیست با مراجعه به پزشک متخصص، سندروم تخمدان درمان و ریزش موها متوقف شود و موها به حالت طبیعی بازگردند.

مدل موی نامناسب

بانوان توجه بیشتری نسبت به زیبایی موهای خود نشان می‌دهند و برای تنوع رنگ و مدل موهای مختلف امتحان می‌کنند. برخی از مدل‌های بستن و آرایش مو می‌توانند باعث فشار به فولیکول مو و ریزش موها شوند. شینیون، گوجه کردن و دم اسبی بستن محکم موها از رایج‌ترین مدل‌های آسیب‌زا به مو است.

راه حل

قاعده کلی آن است که هر مدل مویی که باعث شود در موهای خود احساس کشیدگی و فشار داشته باشید، برای موهای شما مضر است. در مورد لوازم آرایشی و بهداشتی مو، باید توجه داشته بیاشید که از محصولات دارای رویکرد سلامت محور استفاده کنید.

انواع ریزش مو

پس از آشنایی با علل ریزش مو در زنان، بهتر است با انواع الگوهای ریزش نیز آشنا شوید. در این صورت با مشاهده علائم اولیه می‌توانید نسبت به پیشگیری از ریزش موهای خود اقدام کنید. ریزش مو در زنان چهار الگوی کلی دارد: کم پشتی کلی مو، ریزش ناحیه‌ای یا سکه ای، ریزش در اثر از دست دادن مقاومت، ریزش کلی موها. در ادامه به شرح هر یک از این الگوها خواهیم پرداخت.

کم‌پشتی کلی مو

در این الگوی ریزش، موهای سر در تمام نواحی تراکم خود را از دست می‌دهند. ریزش در اثر یائسگی و سندروم تخمدان پلی کیستیک غالبا از این نوع است.

ریزش ناحیه‌ای یا سکه ای

در این نوع ریزش، یک قسمت کوچک از سر (عموما با مساحتی تا نهایتا 5 سانتیمتر مربع) دچار ریزش شدید می‌شود. این عارضه به گونه‌ای که ممکن است در آن ناحیه هیچ مویی وجود نداشته باشد و پوست سر عریان شود. این نوع ریزش عموما در اثر تروما و یا استرس بیش از حد پدید می‌آید.

ریزش مو در اثر از دست دادن مقاومت

عموما پس از ضربه‌های عاطفی شدید، موها به قدری در پوست سر سست می‌شوند که با شستشو یا شانه زدن، دچار ریزش می‌شوند. نتیجه‌ی این نوع ریزش غالبا مانند ریزش به صورت کم پشتی (حالت اول) است.

ریزش کلی

در این نوع ریزش، فرد تقریبا تمام موهای خود را از دست می‌دهد. این نوع ریزش بسیار نادر بوده و بیشتر در مواردی مانند شیمی درمانی موارد آن را شاهد هستیم. متاسفانه این الگو درمان مشخصی ندارد و استفاده از پروتزهای متحرک مو (کلاه‌گیس) برای جبران ظاهر ناخوشایند و بی‌موی سر رایج است.

سخن آخر در باب ریزش مو در زنان و مردان

با آگاهی از چرخه‌ی حیات مو، الگوهای ریزش و دلایل ریزش مو در زنان، می‌توانید به صورت موثری از زیبایی و سلامت موهای خود مراقبت کنید. توجه داشته باشید هر یک از عللی که ذکر شد، در هر فرد به صورت منحصر به فردی درمان می‌شود. از همین رو به هیچ وجه نسبت به درمان خودسرانه اقدام نکنید. همچنین تجربه‌ی درمان خود را به دیگران به اشتراک نگذارید و تجربه‌ی دیگران را در مورد خود تکرار کنید.

مقالات مرتبط

20 جولای 2022

کوتیکول مو چیست؟ معرفی 5 روش‌ آسان مراقبت از آن

از مهم‌ترین نکات مراقبت از مو، توجه به کوتیکول مو است. کوتیکول بیرونی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین لایه‌ی ساقه مو و در واقع...

ادامه مطلب
19 ژوئن 2022

روش‌های موثر در جلوگیری از ریزش مو کدامند؟

راه‌های بسیاری برای جلوگیری از ریزش مو وجود دارد. هر یک از این راه‌ها برای جلوگیری از نوع خاصی...

ادامه مطلب
13 ژوئن 2022

مشکلات مو و درمان آنها چیست

مشکلات مو انواع مختلفی دارند و بی‌شک می‌توانند سلامت موها را به خطر بیندازند. با توجه به این که...

ادامه مطلب

نظرات کاربران