ماینوکسیدیل و عوارض مصرف آن را بشناسیم

ماینوکسیدیل ( Minoxidil ) یکی از مشهورترین داروها در حوزه‌ی پوست و موست. این دارو یکی از درمان‌های کاربردی برای جلوگیری از ریزش موی ارثی است. همچنین رویش مجدد مو در مناطق دچار ریزش سر نیز از نتایج استفاده از محلول ماینوکسیدیل است. با توجه به این تاثیرات، ماینوکسیدیل یکی از نخستین و دردسترس‌ترین راهکارها هنگام مشاهده ریزش مو است.

تبعات استفاده از ماینوکسیدیل و سختی استفاده از آن افراد بسیاری را منصرف می‌کند. در صورتی که با درک درست از نحوه‌ی عملکرد ماینوکسیدیل، می‌توان جایگزین‌های آن را شناسایی و مصرف کرد. از این رو در این مطلب پس از شرح کلی روند ریزش مو، کارکرد ماینوکسیدیل را توضیح خواهیم داد. در پایان نیز جاگزین‌های موثری را به شما معرفی خواهیم کرد.

ریزش مو

تصور عام و رایج از ریزش مو کمی با تعریف علمی آن متفاوت است. ریزش مو، آخرین مرحله حیات موهاست. هر تار مو پس از مرحله رویش وارد مرحله رشد و سپس وارد فاز استراحت می‌شود. مرحله بعدی در چرخه مو ریزش آن‌هاست. به طور متوسط همواره 1 تا 2 درصد موها در فاز ریزش قرار دارند. این بدان معناست که ریزش روزانه 80 تا 150 تار مو (بسته به نوع و رنگ مو) طبیعی و حتی لازم است.

ریزش این موها فضا را برای رشد موهای جدید مهیا می‌کند. آنچه که با نام ریزش مو به عنوان یک مشکل شناخته می‌شود، ریزش بیش از این مقدار است. با این وصف مشخص است که هر ریزش مویی نیاز به مراقبت ویژه و درمان ندارد. عوامل ریزش مو متفاوت و وابسته به وراثت (ژنتیک)، عوامل زیستی (بیولوژیک) و حتی عوامل محیطی است.

ماینوکسیدیل چیست؟

ماینوکسیدیل یکی از پرمصرف‌ترین داروها برای مقابله با ریزش موست. این دارو نخستین بار به صورت قرص برای درمان فشارخون تولید شد و مورد استفاده قرار گرفت. با مشاهده پرمویی به عنوان عارضه‌ی استفاده از آن، وارد داروهای حوزه پوست و مو شد. عروق محیطی با مصرف این ماده گشاد می‌شوند و باعث خون‌رسانی و تقویت فولیکول مو می‌شود. امروزه این دارو به شکل فوم و محلول به صورت موضعی استفاده می‌شود که بسته به دوز آن، موارد مصرف متفاوتی دارد. لازم به ذکر است که ماینوکسیدیل را می‌توان در دو دوز 2 و 5 درصد تهیه کرد.

2 کاربرد ماینوکسیدیل برای کنترل ریزش

پیشتر گفتیم که این دارو برای موها دو کار برد اصلی دارد: یکی جلوگیری از ریزش موها؛ دوم رویش مجدد مو. با مصرف ماینوکسیدیل در ناحیه‌ی دچار ریزش، ابتدا ریزش موها قطع می‌شود. سپس موهای نازک و کرک مانند می‌رویند و به مرور زمان ضخیم‌تر می‌شوند تا هم اندازه‌ی بقیه‌ی موها شوند.

دوز 2 درصد ماینوکسیدیل بیشتر برای موهای صورت آقایان و موی سر بانوان استفاده می‌شود. دوز 5 درصد این دارو نیز برای موی سر آقایان به کار برده می‌شود. البته این موارد مصرف قطعی نیست و بستگی به شرایط مصرف کننده و نظر پزشک متخصص دارد.

دوز 2 درصد ماینوکسیدیل بیشتر برای موهای صورت آقایان (ریش و سبیل) و موی سر بانوان استفاده می‌شود. دوز 5 درصد این دارو نیز برای موی سر آقایان به کار برده می‌شود. البته این موارد مصرف قطعی نیست و بستگی به شرایط مصرف کننده و نظر پزشک متخصص دارد.

Minoxidil و چگونگی جلوگیری از ریزش موها

تماس ماینوکسیدیل با پوست سر (یا پوست صورت در مورد ریش و سبیل) جریان خون را در ناحیه تماس افزایش می‌دهد. با این کار فولیکول مو تقویت شده و تارهای مو را مستحکم می‌کند. این افزایش گردش خون همچنین فولیکول‌های موهای ریخته شده را تحریک می‌کند. با این کار فولیکول‌ها شروع به فعالیت می‌کنند و در نتیجه موهای جدید در محل استفاده مشاهده می‌شود.

آیا مو معتاد می‌شود؟

یکی از باورهای رایج درباره استفاده از ماینوکسیدیل، معتاد شدن موهاست. این باور چندان اشتباه نیست. آنچه لازم است در این باره بدانید، میزان اثرگذاری این دارو است. ماینوکسیدیل در زمره داروهای با مصرف موقت قرار دارد. یعنی تاثیر ماینوکسیدیل تنها محدود به دوره مصرف است. فارغ از مدت زمانی که شما آن را مصرف می‌کنید، به محض قطع مصرف، ریزش موها دوباره شروع می‌شود. در دوره‌ی مصرف مینوکسیدیل جلوی ریزش موهایی که باید از بستر پوست جدا شوند گرفته می‌شود. اتفاقی که می‌افتد این است که پس از قطع مصرف، ریزشی که تجربه می‌کنید، به نسبت قبل بیشتر خواهد بود.

عوارض مصرف ماینوکسیدیل

استفاده از ماینوکسیدیل مانند اکثر داروها، در افراد مختلف عوارضی متفاوت به دنبال دارد. بیشتر این عوارض محدود به پوست منطقه‌ی تحت درمان، چون خارش، التهاب و حساسیت است. اما در برخی موارد تاری دید، سردرد و سرگیجه، درد در قفسه‌ی سینه، تعییر میزان ضربان قلب و… نیز اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری از این مشکلات، شروع و پایان دوره‌ی مصرف باید زیر نظر پزشک باشد و در صورت بروز هر کدام از عوارض با پزشکتان مشورت کنید. در ادامه به رایج‌ترین این عوارض اشاره خواهیم کرد.

التهاب و حساسیت پوست سر

پیشتر گفتیم که عملکرد ماینوکسیدیل مبتنی بر تحریک فولیکول مو و پوست سر است. بدیهی است که یکی از ابتدایی‌ترین عوارض چنین عملکردی، التهاب، قرمزی و حساسیت پوست سر است. این حساسیت گاهی به شکل خارش، پوست پوست شدن و نقاطی شبیه کهیر خود را نشان می‌دهد.

در برخی موارد نازک شدن پوست سر هم بر دیگر عوارض اضافه می‌شود که باید تحت نظر پزشک درمان شود. از این رو عموما به افرادی که پوست حساسی دارند، استفاده از ماینوکسیدیل توصیه نمی‌شود. مراقب باشید که محلول را فقط در مناطق دچار ریزش بمالید، در صورت تماس با نقاط دیگر بدن، محل را شستشو دهید.

شوره

یکی دیگر از عوارض رایج ماینوکسیدیل، شوره سر است. بسیاری از افراد هنگام استفاده از آن با شروه‌ی سر مواجه می‌شوند. البته این عارضه نگران کننده نیست و راه حل دارد. با توجه به تاثیرگذاری ماینوکسیدیل، در صورتی که راهی جز مصرف آن ندارید، می‌توانید از شامپوهای ضد شوره استفاده کنید. از جمله  شامپوهای ضد شوره که برای کنترل این عارضه مفید و موثر است می‌توان به شامپو کلییر اشاره کرد. این شامپوها اکثرا توسط پزشکان در کنار ماینوکسیدیل به افراد توصیه می‌شوند.

جایگزین‌هایی برای ماینوکسیدیل

اصولا ماینوکسیدیل در مراحل شدید ریزش مو تجویز می‌شود و تاثیری گذرا دارد و با قطع مصرف اثرش از بین می‌رود. با توجه به حساسیت درمان ریزش، بهتر است که در مراحل نخستین، با محصولات مراقبتی کم عارضه از شدت گرفتن آن جلوگیری نمایید. به جز کاشت مو که هزینه‌بر است، برخی محصولات تخصصی نیز وجود دارند که جایگزین استفاده از این محلول هستند. این محصولات ضدریزش بسته به نوع مو و نوع ریزش اثرگذاری متفاوتی دارند. خوشبختانه تاثیر آن‌ها در مهار ریزش مو در مراحل ابتدایی توسط مصرف‌کنندگان قطعی بیان شده است. در ادامه دو نمونه از شامپوهای ضدریزش را به شما معرفی می‌کنیم:

شامپو داو برای ریزش مو

برند داو اصولا به رویکرد سلامت محور خود مشهور است. شامپو داو سبز (مدلHair fall Rescue)، یکی از محصولات این برند است که منحصرا برای کنترل ریزش مو ساخته شده است. این شامپو با تغذیه‌ی عمیق پوست سر و فولیکول مو، ریزش مو را مهار و به مرور زمان رفع می‌کند. همچنین با تقویت و حفاظت از موهای ضعیف و مستعد ریزش، از ریزش آن‌ها جلوگیری می‌کند.

شامپو شامپو سانسیلک طلایی (قهوه‌ای)

شهرت سانسیلک در همکاری با برترین متخصصان حوزه‌ی مراقبت از پوست و موست. شامپوهای این برند با رویکرد تخصصی و با امضای پزشکان نامدار حوزه‌ی مراقبت از مو ارائه می‌شود. یکی از موثرترین شامپوهای این برند، شامپو ضد ریزش سان سیلک مدل hair fall است. این شامپو حاوی عصاره‌ی سویا و کامپلکس ویتامین Bاست و رطوبت پوست و موی سر را تنظیم می‌کند. علاوه بر افزایش استحکام ریشه‌ی مو در پوست، موهای شکننده و آسیب‌پذیر با سانسیلک طلایی تقویت و حالت‌پذیر می‌شوند. در اثر استفاده‌ی مستمر، مشکلاتی چون شکنندگی، وز و موخوره رفع می‌شوند و مو از ریزش غیرطبیعی در امان می‌ماند.