ظاهر و سلامت دهان و دندان نه‌تنها تاثیری شگرف روی سطح اعتماد به نفس ما می‌گذارد، بلکه سلامتی کلی بدن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. همه ما با اهمیت استفاده چندین مرتبه‌ای از مسواک در طول روز با خبر هستیم، اما خوراکی‌های مدرن همراه با انبوهی قند، گازهای کربنیک و دیگر مواد آسیب‌رسان به دندان از راه می‌رسند. بنابراین مسواک زدن دیگر برای تضمین بهداشت دهان و دندان کافی نیست.
خوشبختانه این روزها انبوهی از محصولات بهداشت دهان و دندان را در فروشگاه‌ها می‌یابیم و بنابراین محافظت از سلامت خود، آسان‌تر از همیشه شده است. به مطالعه ادامه دهید تا شما را با انواع محصولات مراقبت از دندان و وسایل بهداشتی دهان و دندان آشنا کنیم.
بارزترین و قدیمی‌ترین ابزار برای حفظ بهداشت دهان، از قرن‌ها پیش تا کنون مسواک است. این اختراع مردمان باستان، از گیاهان دارای الیاف مورد استفاده قرار می‌گرفته و امروزه در برخی قبایل و مناطق هنور رواج دارد. با پیشرف تکنولوژی چوب مسواک جای خود را به انواع مسواک‌های دستی، برقی و بین دندانی داده است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
تقریبا تمام فروشگاه‌های بزرگ، قفسه‌هایی آکنده از انواع مسواک‌های دستی دارند، اما اکثر دندان‌پزشکان می‌گویند که عموم مردم باید به سراغ مسواک‌های دستی با برس‌های نرم بروند، زیرا برس‌های سخت‌تر به مینای دندان و لثه‌ها آسیب وارد می‌کنند.
در این بین، اگر جزو افرادی هستید که معمولا دندان‌ها را با فشار فراوان مسواک می‌زنید، احتمالا بهتر باشد به سراغ مسواک‌های برقی (که جلوتر به آن‌ها نیز پرداخته‌ایم) بروید.
مسواک برقی نه‌تنها یکی از محبوب‌ترین محصولات بهداشت دهان و دندان است، بلکه از موثرترین ابزارها برای برای تمیز کردن بی‌نقص تمام نقاط دهان به حساب می‌آید. هنگام خرید این نوع از مسواک‌ها در نظر داشته باشید که محصولات گران‌تر، لزوما کیفیت بالاتری ندارند. فاکتور مهم‌تر که باید مورد توجه قرار گیرد، تناسب ابعاد مسواک با دهان است تا به راحت‌ترین شکل و با وارد کردن کمترین فشار، تمام باکتری‌ها را کنار بزنید.
به صورت کلی باید گفت که مسواک‌های برقی در حذف پلاک‌های دندان موثرتر از مسواک‌های دستی ظاهر می‌شوند، خصوصا برای افرادی که در مسواک زدن به مشکل می‌خورند یا فشار زیادی به دندان‌ها وارد می‌کنند. اما در صورت به‌کارگیری تکنیک‌های درست، مسواک‌های دستی هم می‌توانند همانقدر موثر باشند. بنابراین برای حفظ سلامت دهان و دندان لزوما نیاز به خرید مسواک برقی ندارید.
مسواک‌های بین دندانی که جایگزین برای نخ‌های دندان به حساب می‌آیند، به راحتی به نقاطی دسترسی می‌یابند که با مسواک‌های عادی قادر به تمیز کردن آن‌ها نخواهید بود. فضای میان دندان‌ها، بخش‌هایی از سطح آن‌ها را پنهان می‌کند که اگر به صورت مداوم تمیز نشوند، به پوسیدگی دندان سرعت می‌بخشند.
این روزها مسواک‌های بین دندانی را در ابعاد و اشکال گوناگون پیدا می‌کنید و برای مثال برخی محصولات به دسته‌ای بلندتر و برسی منعطف‌تر مجهز می‌شوند تا از هر زاویه‌ای، به راحتی فواصل میان دندان‌ها را تمیز کنید.
خمیر
دندان نقشی بنیادین در روتین روزانه‌ی همه ما ایفا می‌کند. با توجه به شمار زیاد محصولاتی که در فروشگاه‌ها پیدا می‌کنید، انتخاب خمیر دندان درست می‌تواند اندکی سخت به نظر برسد.
در حالت ایده‌آل باید به سراغ خمیر دندانی بروید که به نیازهای به‌خصوص شما پاسخ دهد، چه این نیاز جلوگیری از پوسیدگی دندان باشد، چه سفیدکنندگی و چه مقابله با جرم و پلاک. برخی محصولات مانند خمیر دندان سیگنال Integral 8 Complete هم تعداد زیادی از این نیازها را یک‌جا برآورده می‌کنند.
شک نکنید که 50 درصد تمیزی دهانتان تنها با استفاده از نخ دندان به دست می‌آید. اهمیت عملکرد این ابزار دقیقا مساوی با مسواک زدن است. با کشیدن نخ دندان به صورت روزانه، کمک قابل توجهی به سلامت دهان خود خواهید کرد. برای اینکه دندان و لثه‌ای سالم داشته باشید، لازم است دو بار در روز دندان خود را – به مدت ۲ دقیقه – مسواک بزنید و 2 بار هم نخ دندان بکشید.
بزرگ‌ترین کاربرد این نوع از محصولات بهداشت دهان و دندان، حذف ذرات خوراکی گیر افتاده میان دندان‌هاست، جایی که معمولا از دسترس مسواک دور می‌ماند. با کشیدن نخ دندان، از تجمع پلاک جلوگیری می‌کنید و خطر پوسیدگی دندان یا ابتلا به بیماری‌های لثه کاهش می‌یابد.
این روزها انواع نخ دندان را در فروشگاه‌ها پیدا می‌کنید که در غایی‌ترین حالت در دو دسته‌بندی «نخ دندان مومی» و «نخ دندان بدون موم» قرار می‌گیرد. اگر میان دندان‌ها فضای چندانی وجود ندارد و کار با نخ‌های دندان بدون موم برایتان سخت است، می‌توانید به سراغ نخ‌های دندان مومی بروید که راحت‌تر میان دندان‌ها سر می‌خورند.
اگر به هر دلیلی استفاده از نخ‌های دندان سنتی برایتان سخت است، می‌توانید برای حذف پلاک‌ها و ذرات خوراکی، از نخ دندان دسته‌دار کمک بگیرید. این نوع از محصولات بهداشت دهان و دندان به پایه‌ای پلاستیکی مجهز شده‌اند که شما را از پیچیدن نخ دندان به دور انگشت‌ها و حرکت دادن آن میان دندان‌ها بی‌نیاز می‌کنند. در واقع فقط کافی‌ست به سادگی هرچه تمام‌تر، این نخ دندان را چند مرتبه میان دندان‌ها بکشید تا کار به پایان برسد.
پیدا کردن و خرید محصولات بهداشت دهان می‌تواند کاری دشوار باشد. شما باید مطمئن شوید محصولی یافته‌اید که هم مقرون‌به‌صرفه است و هم نیاز شما را به شکلی موثر برطرف می‌کند. یکی از بهینه‌ترین وسایل بهداشتی دهان و دندان که معمولا این دو نیاز به‌خصوص را به صورت همزمان برآورده می‌کند، dental water jet یا دستگاه شستشوی دهان است.
این دستگاه‌ها، به کمک آب پرفشار، فضای میان دندان‌ها را موثرتر از نخ دندان تمیز می‌کند و در عین حال به لثه آسیب نمی‌زنند. خبر خوب اینکه هنگام خرید واتر فلاسر هم می‌توانید به سراغ دستگاه‌های خانگی و بزرگ بروید، هم دستگاه‌های کوچک و باتری‌خوری که در سفر یا مواقع مشابه به کمک‌تان می‌آیند.
استفاده از دهانشویه برای حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان ضروری نیست، اما به طور یقین به بهبود آن کمک می‌کند و باعث می‌شود خنده‌ای زیباتر داشته باشید. برخلاف باور عمومی، مزایای دهانشویه فقط به بهبود بوی دندان محدود نمی‌شود. دهانشویه از سطح باکتری موجود در دهان می‌کاهد و از التهاب لثه که از اولین نشانه‌های پریودنتیتاست جلوگیری می‌کند. پریودنتیت اصلی‌ترین دلیل خرابی دندان‌ها در بزرگ‌سالان به حساب می‌آید و می‌تواند مشکلات سلامتی ج دی‌تر – مانند بیماری‌های قلبی و دیابت – را نیز به همراه آورد.
هنگام جستجو و خرید این نوع از محصولات بهداشت دهان و دندان به دنبال محصولات حاوی «فلوراید» بگردید که مینای دندان را بازسازی و تقویت می‌کند. در نظر داشته باشید که دهانشویه به هیچ وجه جایگزینی برای مسواک و نخ دندان به حساب نمی‌آید و صرفا باید از آن به عنوان مکمل استفاده کنید. یک دهانشویه خوب چنین ویژگی‌هایی دارد:
تمام آدامس‌هایی که در فروشگاه‌ها پیدا می‌کنید ویژگی‌هایی یکسان ندارند. اگرچه جویدن آدامس به صورت کلی به ترشح بزاق دهان کمک می‌کند، معمولا آدامس‌های بدون قند بهترین فواید را برای سلامت دهان و دندان به همراه می‌آورند. بزاق دهان را می‌توان دشمن طبیعی پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه توصیف کرد، چرا که سطح باکتری را کاهش می‌دهد و ذرات خوراکی باقی‌مانده را نیز به سمت معده هدایت می‌کند.
دفعه بعدی که تصمیم به خرید آدامس از سوپر مارکت گرفتید، تا جای ممکن از محصولات حاوی قند دور بمانید. بهترین آدامس‌ها برای کمک به سلامت دندان و لثه، آدامس‌هایی هستند که همراه با «زایلیتول» (Xyliton) به دست‌تان می‌رسند.
سلامت و بهداشت دهان، آثاری فراتر از جلوگیری صرف از پوسیدگی دندان دارد. برای مثال اگر دندان‌ها در وضعیتی مناسب نباشند و دهانی بدبو داشته باشید، اعتماد به نفس خود را هنگام معاشرت با دیگران از دست خواهید داد. علاوه بر آن به دیگر اعضای بدن خود – به‌خصوص قلب – نیز آسیب خواهید زد. علاوه بر این، با خرید محصولات بهداشت دهان و استفاده مداوم از آن‌ها، احساس راحتی بیشتری خواهید داشت و کیفیت زندگی خود را بالاتر می‌برید.
متاسفانه بسیاری از مشکلات دهان و دندان بدون هیچ‌گونه علامت اولیه رخ می‌دهند، بنابراین ضروری است که علاوه بر استفاده از وسایل بهداشتی دهان و دندان به صورت مداوم و در بازه‌های زمانی مشخص به دندان‌پزشک نیز مراجعه کنید و روتین‌های روزانه را کنار نگذارید.
اکنون که با تمام محصولات ضروری برای حفظ سلامت دندان و لثه آشنا شده‌ایم، بد نیست که تصویری کلی از یک روتین روزانه مناسب نیز در ذهن داشته باشیم:
اگرچه دندان‌پزشکان می‌توانند دندانهای پوسیده را ترمیم کنند، اما خوب است که با تدابیر پیشگیرانه سلامت دهان را تامین کنیم. با رعایت بهداشت دهان و دندان نه‌تنها از صرف هزینه‌های چشمگیر در دندان‌پزشکی بی‌نیاز می‌شوید، بلکه می‌توانید منتظر چنین مزایایی باشید:
منابع: Smiles of Canada و Abaudeandds و Hobsonville Point Dental
